Tarihi Eserlerimiz Nerede ??

WWW.BIZIMKAHVE.GAZETEVATAN.COM 'SITESINDEN ALINMISTIR.. Hangi tarihi eser hangi ülkede?

"Paha biçilmez" tarihi eserler için 17 yıldır süren çabalara rağmen henüz bir aşama kaydedilemedi Tuğrul Tunalıgil İzmir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, İzmir’den kaçırılan Jüpiter ve Apollon heykellerini dünyaca ünlü Louvre Müzesi’ne mektup yazarak geri istedi. Kocaoğlu’nun bu girişimi, Türkiye’nin yurt dışındaki diğer tarihi eserlerini de gündeme taşıdı. Kültür Bakanlığı’nın çalışmaları sonucu geçen yıl 1000 eser anavatanına geri dönse de, Zeus Sunağı (Tapınağı), Boğazköy Sfenksi, Truva Hazineleri gibi “paha biçilmez” tarihi eserlerde 17 yıldır süren çabalara rağmen henüz bir aşama kaydedilemedi. Zeus Sunağı’nı yolu yapan mühendis kaçırdı Bergama Antik Kenti’nde yer alan ilkçağın en büyük heykeltıraşlık harikası Zeus Sunağı, 1871’de Bergama’da yol yapımında görevli mühendis Alman Carl Humann tarafından parça parça gemilerle yurt dışına kaçırıldı. Humann, sunağı götürmek için padişaha “taş ihtiyacını” bahane etti. Türkiye, halen Berlin Pergamon Müzesi’nde sergilenen sunağı geri almak için 17 yıldır uğraşıp duruyor ama tüm çabalar nafile! Müze yetkilileri, sunağın “padişahın izniyle” yurt dışına çıkarıldığını belirterek geri vermeye yanaşmıyor. Bugün Bergama’da sunağın sadece kaideleri duruyor. Özgen Acar (Araştırmacı-Gazeteci) İade edilen eserlerin çoğu bakır ok uçları Karun Hazinesi ile Elmalı Definesi’nin Türkiye’ye geri getirilmesi için 16 yıl uğraşan gazeteci Özgen Acar, iade edilen eserlerin yabancı ülkelerin sınırlarda el koyduğu parçalar olduğunu iddia ediyor: “3 bin iade rakamı, sanki 3 bin parça geri getirilmiş gibi lanse edildi. Çoğu bakır ok uçları ile değersiz paralarla bu rakama ulaşılması yanıltıcı. Üstü Boston’da, altı Antalya Müzesi’nde olan Yorgun Herakles Heykeli için kimse artık kılını kıpırdatmıyor! Osmanlı döneminde kaçırılmış Bergama Zeus Tapınağı konusunda tıpkı Yunanistan’ın British Museum’dan istediği Atina Parthenon heykelleri gibi umut yok. Truva Hazinesi konusunda ise, Rus Anayasa Mahkemesi ’geri verilemez’ kararı aldı. İzmir Belediyesi’nin Louvre’dan geri istediği iki heykelin durumu ile Mısır’ın Berlin’deki Neues Müzesi’nden istediği Nefertiti büstünün geri istenmesi arasında benzerlik var. Zaman öğesi dikkate alındığında, ’Nefertiti’ daha şanslı... Kültür Bakanı kaçırılan eserleri mahkeme yada özel ikili anlaşmalarla geri getirmeli. Artık kaçak önlenmeli ve metal dedektörler yasaklanmalı. Kanatlı Deniz Atı hâlâ kayıp 1966 yılında parça parça kaçırılan Karun Hazineleri (Lidya Eserleri), 1.7 milyon dolar karşılığında New York Metropolitan Müzesi tarafından satın alınıp sergiye kondu. Hazineler, gazeteci Özgen Acar’ın çabalarıyla bulunarak 1993’te Türkiye’ye iade edildi. Uşak Müzesi’ne konulan Karun Hazinesi’nin en nadide parçası olan Kanatlı Deniz Atı Broşu, 2006’da sahtesiyle değiştirilerek müzeden çalındı ve hâlâ kayıp... Herakles Heykeli’nin üstü Boston’da, altı Antalya’da! Alt yarısı Antalya Müzesi’nde sergilenen Herakles Heykeli’nin üst kısmı ABD’de Boston Museum of Fine Art’da bulunuyor. 1980’de Perge kazısı sırasında kaçırılan Roma dönemine ait heykelin ABD’ye kaçırılan bölümü, Boston Güzel Sanatlar Galerisi’nde Leon Levy-Shelby White adlı koleksiyonerlerin mülkiyetinde bulunuyor. Eserin üst yarısının iadesine ilişkin müzakereler 2006’da Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla başladı. Tanrıların en güçlüsü Jüpiter’i mektupla istedik İzmir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu’nun Paris’teki Louvre Müzesi’nden mektupla geri istediği 2.34 metrelik Jüpiter (Zeus) ve 2.16 metrelik Apollon heykelleri, 1680’de İzmir’de bulundu. Heykeller bulunmasından sonra gizlice kaçırılarak Fransa Kralı XVI Louis’e hediye edildi. Şu anda Louvre Müzesi’nde sergilenen heykellerden Jüpiter, Batı Anadolu antik kentlerinde “tanrıların en güçlüsü” olarak görülüyor. Apollon ise müziğin, sanatın tanrısı olarak biliniyor. Boğazköy Sfenksi tamir bahanesiyle gitti Çorum’da antik adı Hattuşaş olan “Boğazköy” ören yerinde Almanlar tarafından 1906-1912 yılları arasında yapılan kazılarda bulunan 2 sfenks ve yaklaşık 10 bin çivi yazılı tablet, temizlenip onarıldıktan sonra 1917 yılında iade edilmek şartıyla Berlin’e götürüldü. Bu eserlerden 7 bin 400 tabletin iadesi sağlandı. Ama Türkiye’ye iade edilmeyen Boğazköy Sfenksi için Almanya ile 17 yıldır yapılan görüşmeler sonuç vermedi. Sfenks, halen Berlin Devlet Müzesi’nde sergileniyor. 9 yılda 3 bin eser yurda geri döndü 2000-2008 yıllarında 2 bini aşkın eser yurt dışından geri getirildi. 2009’da bin civarında eser iade edildi. Almanya’nın Bremen kentinde, 2002 yılında ele geçirilen 700 sikke ile değişik dönemlere ait 300’ün üzerinde eser, 5 yıllık uğraş sonunda ana vatanına döndü. Kocaeli Müzesi’nden 2001’de çalınan ve Almanya’nın Münih şehrinde bulunan 2. yüzyıl Roma dönemine ait heykel başı da, 2009 başında geri alındı. Kaçırılan diğer eserler Antalya Kumluca’daki kiliseden 1963’de kaçırılan gümüş kaplar Washington’daki Dumbarton Oaks Müzesi’nde sergileniyor. * Ayasofya Camii Haziresi Sultan II. Selim Türbesi’ndeki çini panoyla Tralleisli üç kadın başı heykeli Louvre Müzesi’nde... * İhtiyar Balıkçı Heykeli’nin başı, Aydın’daki antik Aphrodisias kentinden 1904’te kaçırıldı. Prof. Dr. Zeynep İnankur (Mimar Sinan Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Başkanı) Gelsinler ama nerede sergilenecekler? Yurt dışındaki eserlerimizi gerektiği gibi koruyabileceksek, geri gelmelerini hepimiz isteriz. Ama maalesef, özellikle Anadolu’daki müzelerimizin eleman sıkıntısı had safhada... Biz bugün Berlin’deki Bergama Müzesi’ne gidip de Bergama Anıtı’nı görmesek, burada görebilir miydik, şüpheliyim. Maddi olanaksızlar yüzünden müzelerimiz büyük sıkıntı içinde... Ne sergileme, ne de eleman açısından yeterli değiller. Eserler gelirse nerede sergilenecekler? Ancak eserlere uygun, güvenli bir sergileme koşulları sağlanırsa, geri getirilebelirler. Puşkin Müzesi, Truva Hazinelerini yıllardır iade etmiyor Tarihin en önemli arkeolojik buluntularından Truva Hazineleri, Çanakkale’deki antik kentte Alman arkeolog Heinrich Schliemann tarafından gün ışığına çıkarıldı. MÖ 2300-2800 yılları arasına ait hazine, Schliemann ve eşi tarafından 1871-1890 yılları arasında yurt dışına kaçırıldı. Eserlerin bir bölümü Berlin’de, büyük bir kısmı da Rusya’daki Puşkin Müzesi ile St. Petersburg’daki Hermitage Müzesi’nde bulunuyor. Truva Hazineleri Rusya’dan 17 yıldır isteniyor. Ancak, Rus Hükümeti iadeye yanaşmıyor.